Zonnepanelen of zonnecollectoren?
Auteur: Drs. Tim Mijzen
Vaak is het verschil tussen zonnepanelen en zonnecollectoren niet voor iedereen duidelijk. Een zonnepaneel wordt gebruikt om stroom (elektriciteit) op te wekken en een zonnecollector wordt gebruikt om warm water op te wekken.
Beide systemen zijn energiezuinige oplossingen die gebruik maken van de zon (en daglicht), maar welk systeem is geschikt voor uw situatie?
In dit artikel maken wij een vergelijking gebaseerd op prijs, jaarlijkse besparing, het rendement van het tapwater systeem en de invloed op de energieprestatie en de BENG berekening.
Prijs, besparing en rendement
Wanneer u op het internet gaat zoeken, vindt u voor beide systemen veel verschillende prijzen, opbrengsten en rendementen.
Een voorbeeld van het internet:
| – | Investering in euro’s | Product | Winst in euro per jaar |
|---|---|---|---|
| Zonnepaneel | 2800,- | 6 panelen | 620,- |
| Zonnecollector | 3000,- | 2 collectoren | 170,- |
In dit voorbeeld lijkt het erop dat zonnepanelen een veel betere investering zijn, maar dat is niet altijd zo.
Zonnepanelen wekken energie op, deze energie hoeft u dan niet meer af te nemen van een energieleverancier. De besparing is dus afhankelijk van de energieprijs van de energieleverancier, welke vrij “stabiel” is.
Zonnecollectoren wekken warm water (voorverwarmen van warm tapwater) op, dit betekent dat een CV ketel of een warmtepomp bijvoorbeeld minder “energie” nodig heeft om het warm water verder op te warmen.
Wij zijn van mening dat de besparing van zonnecollectoren afhankelijk is van het rendement van het tapwatersysteem dat in het gebouw aanwezig is. Het is dus niet correct om dit eenvoudig uit te drukken in de vorm van winst in euro per jaar, zoals de meeste voorbeelden op het internet suggereren.
Onderstaand vindt u een voorbeeld van verschillende tapwatersystemen met bijbehorende forfaitaire rendementen:
| Opwekkingsysteem | Rendement (forfaitaire) |
|---|---|
| HR CV Ketel | 0,6 |
| Electroboiler | 0,75 |
| Elektrische warmtepomp – Buitenlucht | 1,4 |
| Elektrische warmtepomp – Bodem | 2,0 |
| Elektrische warmtepomp – Water-water | 2,2 |
Hoe hoger het rendement van uw tapwatersysteem, des te minder “energie” het kost om warm water te verkrijgen. Dit betekent dus dat hoe hoger het rendement van het tapwater systeem, hoe minder geld u bespaart met het toepassen van zonnecollectoren t.o.v. PV–panelen.
Heeft u bijvoorbeeld een CV ketel of een elektroboiler (laag rendement) en gebruikt u veel warm tapwater? Dan is de besparing op uw zonnecollector veel hoger dan bij een warmtepomp bodem/water-water.
Het rendement van het tapwater systeem heeft dus invloed op de terugverdientijd.
Invloed energieprestatie en BENG-indicatoren
Om de invloed te bepalen hebben wij het volgende onderzoek uitgevoerd (N=30 vrijstaande woningen):
Variant 1: 2800 euro voor 6 PV–panelen van 360 watt/s.
Variant 2: 3000 euro voor 2 zonnecollectoren, totaal 4 m².
Rendement laag = 0,6 (CV ketel)
Rendement hoog = 2,2 (Warmtepomp water-water)
Uitkomst onderzoek:
Bij een systeem met een laag rendement op het warm tapwater liggen de scores van de EPC dicht bij elkaar. Verder is hier ook een forse verlaging op de BENG 2 waar te nemen. Dit geldt voor zowel PV–panelen als zonnecollectoren. BENG 2 is het totale primaire fossiele brandstofgebruik in kWh/m2 voor verwarming, warm tapwater, koeling, ventilatie en verlichting.
Bij een systeem met een hoog rendement op het tapwater liggen de scores van de EPC veel verder uit elkaar. Hier zien we dat de BENG 2–indicator meer afneemt door de PV–panelen dan door de zonnecollectoren. Er gaat relatief weinig primair fossiel brandstofgebruik verloren door het hoge rendement op het tapwatersysteem. Elektriciteitsproductie is in dit installatieconcept dus effectiever.
Conclusie
Voor gebouwen met een laag rendement op het warmtapwatersysteem zijn beide investeringen een goede optie, maar voor gebouwen met een hoog rendement op het tapwater zijn PV–panelen vrijwel altijd een betere keuze.
In de praktijk kiezen de meeste opdrachtgevers dan ook voor PV–panelen t.o.v collectoren, maar in goed overleg met de installateur kunnen zonnecollectoren toch een goede optie zijn. Vaak zijn verwarmingssystemen met een laag rendement op het tapwater goedkoper. Een goedkoper verwarmingssysteem in combinatie met zonnecollectoren kan dus ook erg interessant zijn.
