Stikstofberekening: Voortoets hoger dan 0,0 mol, hoe nu verder?
Auteurs: Drs. Tim Mijzen, Ing. Koos Stornebrink
In dit artikel bespreken we het volgende:
Nieuwe regels voor intern salderen beïnvloeden stikstofprojecten aanzienlijk
Door de uitspraak van de Raad van State van 18 december 2024 over intern salderen verandert er veel voor alle stikstofprojecten. Voorheen mocht intern salderen worden toegepast in de voortoets van de stikstofrapportage. Nu moet een ambtenaar beoordelen of intern salderen is toegestaan. Als uit de voortoets blijkt dat het project een significant effect heeft op een Natura 2000-gebied, is een passende beoordeling vereist, eventueel gevolgd door een vergunningsprocedure. Deze beoordeling moet worden uitgevoerd door de bevoegde ambtenaar.
Passende beoordeling: volg het stroomschema
Fig 1. Stroomschema (klikbare afbeelding)
Een passende beoordeling is noodzakelijk wanneer de voortoets aantoont dat een project een significant effect heeft op een Natura 2000-gebied. De Raad van State heeft hiervoor een stroomschema gepubliceerd. In de passende beoordeling wordt gedetailleerder ingegaan op de aspecten uit de voortoets en wordt beoordeeld of het project daadwerkelijk geen significant effect zal hebben op het Natura 2000-gebied. Tijdens deze beoordeling kan gebruik worden gemaakt van intern salderen.
Bij intern salderen wordt er gekeken of er uitstoot in de bestaande situatie is die eventueel wegvalt of weggestreept kan worden tegen de nieuwe situatie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een renovatie waarbij er in de bestaande situatie een CV ketel is die uitstoot veroorzaakt of de bestaande verkeersbewegingen van die situatie. Bij het bepalen van de referentiesituatie wordt er gekeken of er een natuurvergunning is voor het bestaande project. Is het antwoord hierop ja? Dan gelden de activiteiten die aanwezig waren of aanwezig mochten zijn (inclusief de onbenutte ruimte), als de referentiesituatie.
In de situatie dat er geen natuurvergunning aanwezig is moet er gekeken worden of er voor of op de referentiedatum een milieutoestemming is verleend. Als deze er niet is, is intern salderen niet mogelijk. Als er wel een of meerdere milieutoestemmingen zijn verleend, dan moet er uitgegaan worden van de milieutoestemming met de minste gevolgen als omvang van de referentiesituatie.
Wat is intern salderen
Bij intern salderen wordt gekeken naar de referentiesituatie. Deze referentiesituatie is de stikstof situatie voordat een project wordt uitgevoerd. Het meenemen van de referentiesituatie heeft vooral in herontwikkeling een groot effect, omdat hier sprake is van een voormalig gebruik, wat stopt ten gunste van het nieuwe project. De referentiesituatie kan in dit geval inhouden:
- Verkeersbewegingen in de bestaande situatie
- Gasgestookte CV’s of andere installaties die fossiele brandstoffen gebruiken
- Start van voertuig/materieel op koude motor in de bestande situatie
Bij intern salderen wordt de referentiesituatie vergeleken met de beoogde situatie. Er wordt dan gekeken of er uitstoot is in de bestaande situatie die eventueel wegvalt of weggestreept kan worden tegen de nieuwe situatie. Een voorbeeld hiervan is een renovatie waarbij er een bestaande CV ketel is die uitstoot veroorzaakt en nu wordt vervangen door een full-electric warmtepomp. Maar ook de bestaande verkeersbewegingen, het zou niet eerlijk zijn om die nu dubbel te tellen (bestaand en nieuw).
Voorwaarden intern salderen
Om te mogen salderen moet er voldaan worden aan de volgende drie voorwaarden:
- Verwachte voordelen van de mitigerende maatregel moeten vaststaan bij de passende beoordeling.
- Wijziging of beëindiging van de bestaande situatie moet zijn verzekerd. Daarnaast moet dubbele inzet van referentiesituatie voorkomen worden.
- Additionaliteitsvereiste: salderen mag alleen als de maatregel (inzet referentiesituatie) niet ook nodig is om natuur te behouden, herstellen of verslechtering te voorkomen.
Als er aan een of meer van de bovenstaande voorwaarden niet wordt voldaan mag er niet intern gesaldeerd worden.
Conclusie
De recente uitspraak van de Raad van State op 18 december 2024 heeft grote gevolgen voor stikstofprojecten en de toepassing van intern salderen. Waar dit voorheen automatisch werd meegenomen in de voortoets, moet nu een bevoegde ambtenaar beoordelen of intern salderen is toegestaan.
Blijkt uit de voortoets dat een project een significant effect heeft op een Natura 2000-gebied? Dan is een passende beoordeling noodzakelijk. Hierbij wordt gekeken naar de details van de stikstofuitstoot en kan intern salderen onder strikte voorwaarden worden toegepast.
