Is het verstandig om meer te isoleren (Rc-waarde) dan de minimale eis van het bouwbesluit/BBL?
Auteur: Drs. Tim Mijzen
Regelmatig krijgen wij de vraag of het verhogen van de isolatiewaarde (Rc-waarden) t.o.v. de minimale eisen uit het bouwbesluit/BBL een goede keuze is.
Om hier een goed antwoord op te kunnen geven, bespreken wij in dit artikel het volgende:
RC waarde bouwbesluit/BBL
De minimale RC waarde is opgenomen in het BBL en stelt voor nieuwbouw:
- Vloeren RC min. 3,7 m²·K/W
- Gevels RC min. 4,7m²·K/W
- Daken RC min. 6,3 m²·K/W
Onderdelen van de energieprestatie en de invloed van het verhogen van de Rc– waarde
De energieprestatie bestaat uit de volgende onderdelen:
- Verwarming
- Warm tapwater
- Koeling/zomercomfort
- Ventilatie
- Verlichting
Het verhogen van de isolatiewaarde zorgt ervoor dat er minder transmissieverliezen zijn. Ook zorgt het ervoor dat het gebouw minder warmte hoeft te produceren voor een goed niveau van comfort (onderdeel verwarming). Transmissieverliezen bestaan onder andere uit de Rc-waarden van de scheidingsconstructies, de U-waarden van de beglazing en de kozijnen, de detaillering (lineaire koudebruggen), de ventilatieverliezen en de Qv10-waarde (infiltratie).
Een goede kierdichting is bijvoorbeeld cruciaal (Qv10-/infiltratiewaarde) voor de werking van de isolatie. Indien u geen goede kierdichting heeft, lekt er meer warmte uit uw isolatieschil. Dus treedt er meer warmteverlies op.
Niet alleen de transmissieverliezen, maar ook de installaties hebben invloed op het onderdeel verwarming. Het rendement van het verwarmingssysteem beïnvloedt het totale primaire fossiele brandstofgebruik dat nodig is om het gebouw te verwarmen. Dit betekent dat u meer energie nodig heeft voor een verwarmingssysteem met een laag rendement dan voor een verwarmingssysteem met een hoog rendement.
Niet alleen de Rc-waarden hebben dus invloed op het onderdeel verwarming!
In de BENG berekening is dit duidelijk opgesplitst: BENG 1 kijkt naar de totale energiebehoefte (behoefte van het gebouw) in kWh/m² voor verwarming en koeling, waar transmissieverliezen een significante invloed hebben op dit onderdeel. BENG 2 kijkt naar het totale primaire fossiele brandstofgebruik in kWh/m² dat u nodig heeft om aan de energiebehoefte te voldoen. Installaties en het rendement op de installaties hebben een significante invloed op dit onderdeel.
Het effect van het verhogen van de Rc-waarden t.0.v. min. bouwbesluit/BBL op de EPC en de BENG- berekening.
De minimale eisen van het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL) zijn een goed uitgangspunt, maar wat gebeurt er als we deze waarden gaan verhogen?
Voor dit onderzoek zullen we drie varianten met elkaar vergelijken: In variant V1 zijn de Rc- waarde gelijk aan de minimale eisen van het BBL, variant V2 is algemeen geaccepteerd als zijnde de beste prijs-kwaliteitverhouding en variant V3 zijn de “uitgangspunten” van passief bouwen.
De Rc-waarden van de gekozen varianten:
| – | Rc vloeren [m²·K/W] | Rc gevels [m²·K/W] | Rc daken [m²·K/W] |
|---|---|---|---|
| V1 | 3,7 | 4,7 | 6,3 |
| V2 | 5 | 6 | 7 |
| V3 | 5 | 8 | 10 |
Resultaten van verschillende Rc-waarden op de EPC en BENG Berekening:
| – | V1 vs. V2 * | V1 vs. V3 * | V2 vs. V3 * |
|---|---|---|---|
| Gem. verschil EPC | -0,014 | -0,025 | -0,011 |
| Gem. verschil BENG 1 | -3,579 kWh/m² | -6,268 kWh/m² | -2,710 kWh/m² |
| Gem. verschil BENG 2 | -1,926 kWh/m² | -3,930 kWh/m² | -2,003 kWh/m² |
| Gem. verschil BENG 3 | +0,365 % | +0,641 % | +0,280 % |
* In het onderzoek zijn uitsluitend vrijstaande woningen opgenomen (N=30). De vrijstaande woningen zijn buiten het architectonische ontwerp identiek uitgerust. Denk hierbij aan identieke installaties, Qv10-waarde, type kozijnen en glas etc.
Is het verhogen van de Rc–waarden voor u de investering waard?
Het verhogen van de Rc-waarde heeft een positieve invloed op de EPC en de BENG–indicatoren. Deze positieve invloed is alleen minder groot dan verwacht. Het verhogen van de Rc-waarde kan in sommige gevallen echter noodzakelijk zijn om aan de BENG 1 te voldoen, maar dat terzijde.
De minimale Rc-waarde uit bouwbesluit/ BBL presenteren goed. Daarnaast zorgt het vaak voor een wat slankere scheidingsconstructie. Het verhogen van de Rc-waarden resulteert vaak in het toepassen van duurdere isolatiematerialen (hoogwaardige isolatiemateriaal) of meer isolatie toepassen van hetzelfde product. Beide opties gaan vaak hand in hand met hogere bouwkosten.
Daarnaast moet u er ook rekening mee houden dat bij een onnauwkeurige uitvoering (slechte kierdichting) u niets aan hoge isolatiewaarden heeft. Een een goede Qv10–waarde ligt tussen de 0,15-0,40. 0,40 is een goede waarde om af te spreken met de uitvoerder en dit vervolgens later in het werk te controleren.
Om voor verschillende opdrachtgevers de vraag te beantwoorden of het de investering waard is, gebruiken wij het volgende drietal stellingen:
Zie het als een drietal goede opties waarbij de keuze voor het minimale ook een goede keuze is.
