Tiny House afmetingen en Bouwbesluit 

Auteurs: Drs. Tim Mijzen en Anouk van Duijven

In dit artikel wordt de regelgeving rondom tiny houses beschreven, gebaseerd op de handreiking tiny houses. De volgende onderwerpen komen aan bod:

Tiny house bouwbesluit

Wat is een Tiny House?

Volgense de ‘Handreiking tiny houses’ van de Vereniging Bouw- & Woningtoezicht Nederland & Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V. wordt een tiny house als volgt gedefinieerd: 

“Een tiny house is een nieuwe woonvorm met een duidelijke onderliggende filosofie. Het zijn kleine, volwaardige en vrijstaande woningen met een vloeroppervlak van maximaal 50 vierkante meter, met een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. In tiny houses wordt permanent gewoond en deze zijn dus niet bedoeld als recreatiewoning.” 

Er zijn twee soorten: verplaatsbare en niet-verplaatsbare. Verplaatsbare tiny houses zijn vaak tijdelijk en gebouwd op wielen. Niet-verplaatsbare tiny houses staan op een vaste locatie en zijn gebouwd op een vaste fundering. Het gaat hier altijd om permanente bewoning, waarbij de bewoners ingeschreven staan op dat adres. Dit in tegenstelling tot een chalet of vakantiewoning. 

Voor het bouwbesluit gaat men ervan uit dat een tiny house een grondgebonden en vrijstaand gebouw is dat meerdere bouwlagen kan bevatten. Een tiny house bevindt zich dus niet in een verzamelgebouw. Verder bevat een tiny house alleen een woonfunctie en dus geen andere gebruiksfuncties dan voor wonen.

Afmetingen Tiny House

Het bouwbesluit stelt geen eisen aan de maximale afmetingen en hoogte van een Tiny house. Echter volgens de definitie mag dit maximaal 50 m² in oppervlakte zijn. Daarnaast kan het zo zijn dat er locatie afhankelijk eisen gesteld worden aan de maximale afmetingen van een tiny house. Ook zijn er eisen aan de breedte van het vervoeren van tiny houses. De buitenbreedte mag bij vervoer namelijk maximaal 2,55 m zijn. Daarnaast moet worden voldaan aan de bouwbesluit eisen van een woonfunctie. Hiermee moet men dus rekening houden qua afmetingen. 

Nieuwbouw tiny houses

Voor nieuwbouw tiny houses gelden de volgende eisen voor de oppervlakte:

  • 18 m² aan niet-gemeenschappelijk verblijfsgebied (voor een studentenwoning is dit 15 m²);
  • Een toilet van minimaal 1,08 m² (0,9m x 1,2m) en een badkamer van minimaal 1,6 m² of een badkamer met toilet van minimaal 2,2 m².

Dit betekent dat een tiny house minimaal 20,2 m² (2,2 + 18) in oppervlakte moet zijn. Voor studenten is dit minimaal 17,2 m² (15 + 2,2).

Andere eisen aan de afmetingen van een nieuwbouw tiny house zijn:

  • Een verblijfsgebied moet ten minste 5 m² in oppervlakte zijn en minimaal 1,8 m breed en 2,6 m in hoogte. Verder moet één van de verblijfsgebieden een verblijfsruimte van 11 m² in oppervlakte hebben en minimaal 3 m breed;
  • In één van de verblijfsgebieden moet een locatie van 1,5 m x 0,6 m zijn voor een aanrecht en een locatie van 0,6 x 0,6 m voor een kooktoestel;
  • Een tiny house moet een buitenberging van minimaal 5 m² hebben of een gemeenschappelijke berging van minimaal 1,5 m² per tiny house; 
  • Verder moet een tiny house een buitenruimte hebben van minimaal 4 m² met een minimale breedte van 1,5 m of een gemeenschappelijke buitenruimte met 1 m² per tiny house met een minimale breedte van 1,3 m. 

Tijdelijke tiny houses

Voor een tijdelijk tiny house (maximaal 15 jaar) gelden andere eisen:

  • 10 m² aan niet-gemeenschappelijk verblijfsgebied; 
  • Een toilet van minimaal 0,64 m2 met een minimale breedte van 0,6 m en een hoogte van 2 m.

Dit betekent dat een tijdelijk tiny house minimaal 10,64 m2 (0,64 + 10) in oppervlakte moet zijn. En dit betekent dat een badkamer niet vereist is voor een tijdelijk tiny house.

Andere afwijkingen in de eisen voor afmetingen zijn:

  • Een verblijfsruimte moet minimaal 2,1 m in hoogte zijn. Verder moet 1 van de verblijfsgebieden een verblijfsruimte van 7,5 m² in oppervlakte hebben en minimaal 2,4 m breed;
  • In een besloten ruimte (hoeft niet een verblijfsgebied te zijn) moet een locatie van 0,7 m x 0,4 m zijn voor een aanrecht en een locatie van 0,4 x 0,4 m voor een kooktoestel.

Dit betekent dat er geen verplichte buitenberging en buitenruimte is vereist voor een tijdelijk tiny house.

Mag je een Tiny House vergunningsvrij bouwen?

Voor het bouwen van een tiny house is een vergunning nodig en kan dus niet vergunningsvrij worden gebouwd. Een tiny house moet voldoen aan de eisen in het bouwbesluit met als gebruiksfunctie ‘wonen’ en valt dus gewoon onder de bouwregelgeving in Nederland.

Bouwbesluit eisen Tiny House

Naast de eisen aan afmetingen in het bouwbesluit zijn er ook andere eisen waar een tiny house aan moet voldoen. Een tiny house moet voldoen aan alle eisen die gesteld worden aan een woonfunctie in het bouwbesluit. 

Voor de eisen in het bouwbesluit is er onderscheid tussen vier mogelijkheden:

Nieuwbouw (niet particulier)

Bij nieuwbouw (niet particulier) moet er voldaan worden aan alle eisen voor een nieuwbouw woonfunctie.

Nieuwbouw (particulier opdrachtgeverschap)

Bij nieuwbouw (particulier opdrachtgeverschap) zijn er voor sommige artikelen minder strenge eisen dan bij niet particulier. Een overzicht van deze artikelen vindt u in ons artikel niet particulier vs. particulier opdrachtgeverschap. 

Tijdelijke bebouwing

Als een tiny house valt onder tijdelijke bebouwing (maximaal 15 jaar) dan geldt er een andere mix van bestaande- en nieuwbouw eisen. Nieuwbouweisen gelden bijvoorbeeld voor brandveiligheid, geluidswering, spuiventilatie en isolatie. Mocht het tijdelijke gebouw een functieverandering krijgen naar een permanent bebouwing dan gelden de nieuwbouw eisen.

Verplaatsbare tiny houses

Bij verplaatsbare tiny house mag alleen de fundering aangepast worden en de rest niet. De nieuwe fundering moet voldoen aan de nieuwbouw eisen. Bij verplaatsing kan het zo zijn dat de nieuwe locatie plaatsgebonden eisen heeft. Hier dient dan ook aan te worden voldaan. Mocht de tiny house voor of na de verplaatsing verbouwd worden, dan gelden verbouweisen.

Onderstaand een duidelijker overzicht per discipline;

Constructie

Ondanks dat tiny houses geen grote constructie risico’s met zich meebrengen, moeten ze wel gewoon voldoen aan de constructieve eisen bij het aanvragen van een omgevingsvergunning en bij oplevering.

Brandveiligheid

Grondgebonden tiny houses bestaan over het algemeen uit 1 brandcompartiment. Deze hoeven niet te voldoen aan de brandwerendheidseis met betrekking tot het bezwijken van de bouwconstructies. Wel moeten ze voldoen aan de eisen die gesteld worden om brand te voorkomen. Alle vlakken moeten tenminste voldoen aan de brandklasse D en rookklasse s2, behalve de vlakken aan de bovenzijde van een vloer, trap en hellingbaan. Die moeten namelijk voldoen aan brandklasse Dfl en rookklasse s1fl. Er kan worden uitgegaan dat de meeste gebruikelijke materialen hier aan voldoen. Is een tiny house gelegen nabij een stookplaats, dan geldt brandklasse A1 en A1fl voor bovenzijde vloer, trap of hellingbaan als eis. Een dak van een tiny house moet vliegvuurbestendig zijn, behalve als de woning verder dan 15 m van de perceelgrens ligt. 

Mocht er op een perceel meerdere tiny houses aanwezig zijn en daarmee meerdere brandcompartimenten, dan geldt dat een tijdelijk bouwwerk aan een wbdbo (branddoorslag en overslag) van 30 minuten moet voldoen en nieuwbouw aan een wbdbo van 60 minuten. Een brandoverslagberekening hoeft alleen te worden gemaakt als een tiny house dichter dan 6 m van de perceelgrens ligt en andere brandcompartimenten (andere woningen) dichterbij dan 12 m liggen. 

Geluidswering

Ook moeten tiny houses voldoen aan de eisen voor geluidswering waarbij een verschil van 10 dB is tussen nieuwbouw en bestaande bouw. Een scheidingconstructie van een verblijfsgebied moet een geluidwering van 20 dB voor nieuwbouw en 10 dB voor bestaande bouw hebben. In een verblijfsgebied mag 30 dB aan installatiegeluid van installaties in eigen woning gemeten worden. Voor tijdelijke bouw is dit 40 dB. Ook bij de buren mag het installatiegeluid in hun verblijfsgebied niet hoger dan 30 dB zijn. Staat een installatie buiten, dan mag deze maar 40 dB produceren op de perceelgrens of 40 dB bij een te openen raam of deur bij buren op hetzelfde perceel. Voor tijdelijke bouw geldt ook hier minder strenge eisen als 40 db en 50 db. Echter zijn dit geen comfortabele uitgangspunten.

Daarnaast dien je ook te voldoen aan geluidseisen voor buiten units van warmtepompen.

Trap en hellingbaan

In een tiny house moet een hellingbaan of trap geplaatst worden als er een hoogteverschil van 0,21 m of meer is tussen voor personen bestemde vloeren. Een trap neemt veel ruimte in en in een tiny house telt vaak elke vierkante meter. Om deze eisen te omzeilen, kun je bijvoorbeeld een slaapvloer creëren die als hoogslaper door kan en als meubilair wordt gezien. Dit kan alleen als de slaapvloer geen onderdeel is van de constructie. Een andere mogelijkheid is om een trap te maken op basis van gelijkwaardigheid. Dit wordt verder toegelicht in het kopje knelpunten.

BENG en MPG

Ook moet een nieuwbouw tiny house voldoen aan de BENG en MPG eisen. Bij de BENG moet voldaan worden aan de maximale energiebehoefte in kWh/m² per jaar, het maximaal primair fossiel energiegebruik in kWh/m² per jaar en het minimale aandeel hernieuwbare energie. Verder gelden voor de scheidingsconstructies een minimale RC-waarde van 4,7 m²K/W voor gevels, 6,3 m²K/W voor daken en 3,7 m² k/w voor vloeren. Voor de MPG geldt een eis van maximaal 0,8 milieubelasting per m² brutovloeroppervlak (BVO). Omdat een tiny house relatief veel materiaal gebruikt per m² BVO, is het lastig om aan de MPG eisen te voldoen. 

Knelpunten

Naast het omzeilen van een vaste trap doormiddel van het maken van meubilair, zijn er ook nog andere mogelijkheden om knelpunten op te lossen. Deze kunnen onder andere helpen bij het voldoen aan de MPG eis. Er zijn drie mogelijkheden om knelpunten op te lossen: De gelijkwaardige maatregel, decentraal maatwerk en de experimenteerbepaling.

Gelijkwaardige maatregel

De gelijkwaardige maatregel houdt in dat van een eis kan worden afgeweken, als daarmee hetzelfde niveau behaald wordt op gebied van veiligheid, bescherming van gezondheid, duurzaamheid en bruikbaarheid. Deze maatregelen zijn specifiek voor een individueel project en moeten daarom ook apart worden beoordeeld waarbij de volgende punten moeten worden gedocumenteerd:

  1. Bewijzen dat er niet wordt voldaan aan één van de eisen;
  2. Bewijzen dat er niet kan worden voldaan aan die eis door een slimmere indeling van ruimtes, vloeren en/of inrichting;
  3. De gelijkwaardige maatregel definieren;
  4. Aantonen dat de maatregel gelijkwaardig is aan de gestelde eis. 

Een gelijkwaardige maatregel zal alleen goedgekeurd worden als het niet in het geding is van veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en bruikbaarheid.

Decentraal maatwerk

Decentraal maatwerk houdt in dat een gemeente aangepaste regels kan opnemen in een omgevingsplan voor tiny houses. Ook hierbij geldt dat deze regels niet strijd moeten zijn met veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en bruikbaarheid. Dit moet gemotiveerd worden door de gemeente en mag alleen voor nieuwbouweisen.  

Experimenteerbepaling

De experimenteerbepaling is vastgelegd in de omgevingswet. Deze is bedoeld voor projecten die de fysieke leefomgeving willen verbeteren, maar niet kunnen voldoen aan de huidige regelgeving. Het gaat hier om experimenten waarbij nieuwe dingen worden getest die effectief kunnen zijn maar alleen vastgesteld kunnen worden door te testen. Hierbij kan dus de experimenteerbepaling worden toegepast, maar deze experimenten worden aangewezen en er wordt bepaald van welke maatregel mag worden afgeweken en hoe lang de afwijking mag duren en het wordt dus goed afgebakend.

Gerelateerde Artikelen

Delen via social media