RC (Isolatie) waarde Bouwbesluit & BBL
Auteur: Drs. Tim Mijzen
De RC-waarden, ook wel de isolatiewaarden, zijn eisen die vastgesteld staan in het bouwbesluit en het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL) waar elke bouwer aan dient te voldoen voor zowel nieuwbouw, bestaande bouw en renovatieprojecten. In paragraaf 4.4.1 Energiezuinigheid 5 van het BBL vind je de actuele eisen.
Het berekenen van de RC waardes behandelen wij in een ander artikel op onze website.
In dit artikel bespreken we:
Nieuwbouw Isolatie waardes (vanaf 2021)
De RC waardes voor nieuwbouw zijn af te lezen in tabel 1.1. Dit zijn de isolatiewaardes die gelden voor de BENG berekening.
In de tabel hebben wij de begrenzing van de constructie toegevoegd. Het bouwbesluit/ BBL spreekt over verticale en horizontale scheidingsconstructies en maakt onderscheid in het type begrenzing van de constructie (grond, water, buitenlucht). De uitleg van het bouwbesluit/BBL is niet voor iedereen duidelijk, daarom hebben wij in tabel 1.1 de isolatiewaarden van vloeren, gevels en daken per begrenzing uitgeschreven.
Tabel 1.1. RC waardes nieuwbouw (vanaf 2021) *
| Type Constructie | Begrenzing van de constructie | RC Waarde / Isolatiewaarde |
|---|---|---|
| Vloer | Grond / kruipruimte / water | 3,7 |
| Kelderwand | Grond / water | 3,7 |
| Kelderwand | Buitenlucht | 4,7 |
| Keldervloer | Grond / water | 3,7 |
| Vloer | Buitenlucht / sterk geventileerde ruimte | 6,3 |
| Gevel | Buitenlucht | 4,7 |
| Dak | Buitenlucht | 6,3 |
* De waardes zoals gepresenteerd in tabel 1.1 gelden voor alle gebruiksfunctie behalve voor een:
Welke RC waardes gelden voor renovaties en of verbouwingen?
Bepalen welke isolatiewaardes van toepassing zijn op bestaande gebouwen die worden gerenoveerd of verbouwd is een stuk complexer. In deze alinea leggen we dit zo duidelijk mogelijk uit, inclusief verschillende voorbeelden.
Bepaal of de renovatie/ verbouwing een ingrijpende renovatie betreft.
Om onder (ingrijpende) renovatie te vallen dient er getoetst te worden aan een 25 % criteria. Er wordt enkel gekeken naar de uitwendige scheidingsconstructies van een gebouw (vloeren gevels en daken). Ook dient er te worden bepaald hoeveel procent van het geheel (alle uitwendige scheidingsconstructies) er wordt verbouwd:
- < 25 % dan valt het niet onder de definitie van een (ingrijpende) renovatie
- ≥ 25 % dan valt het onder de definitie van een (ingrijpende) renovatie
Als het gebouw valt onder een (ingrijpende) renovatie, dus ≥ 25 %aanpassingen in de uitwendige scheidingsconstructies, dan moeten de RC waardes voldoen aan de eisen voor nieuwbouw.
Voorbeeld 1
Totale uitwendige scheidingsconstructies is 300 m2, totale oppervlakte van de verbouwing (uitwendige scheidingsconstructies) is 50 m2. (50/300) x 100 = 16,66 %. Dit is < 25 %, hierdoor val je niet onder de regelgeving (ingrijpende) renovatie. RC waarde zijn afhankelijk van het rechtens verkregen niveau, zie Vervangen of vernieuwen van een bestaande isolatielaag.
Voorbeeld 2
Totale uitwendige scheidingsconstructies is 275 m2, verbouwing totale oppervlakte van de verbouwing (uitwendige scheidingsconstructies) is 150 m2. (150/275) x 100 = 54,53 %. Dit is ≥ 25 %, hierdoor val je onder de regelgeving (ingrijpende renovatie). RC waardes moeten voldoen aan de eisen van nieuwbouw.
Vervangen of vernieuwen van een bestaande isolatielaag
Gaat u een aanpassing maken in een bestaande (in het verleden al gebouwde) isolatielaag en valt het gebouw niet onder de definitie (ingrijpende) renovatie? Volg dan onderstaande stappen op.
Als de huidige isolatie wordt vervangen of vernieuwen dan gelden er twee regels:
- De RC waardes mogen nooit lager zijn dan de isolatiewaarde conform het rechtens verkregen niveau*.
- Onafhankelijk van de RC waarde conform het rechtens verkregen niveau*, mogen de isolatie waarde niet lager zijn dan:
- Vloer RC 2,6
- Gevel RC 1,4
- Dak RC 2,1
* Rechtens verkregen niveau: Dit betekent dat de isolatiewaardes nooit lager mogen zijn dan de destijds geldende isolatiewaarden van de bouw van dit pand. Je kunt dit checken a.d.h.v het bouwjaar en onze historische RC waardes.
Voorbeeld 1
U gaat de isolatie vervangen voor een woning uit 2019. De RC waardes waren toen vloer 3,5, gevel 4,5 en dak 6,0. Deze RC waardes zijn de waardes die gelden conform het rechtens verkregen niveau van dit gebouw. De waardes zijn hoger dan regel twee, hierdoor geldt regel twee niet en moet er worden voldaan aan de RC waardes conform het rechtens verkregen niveau. In deze situatie is dat 3,5 4,5 en 6,0.
Voorbeeld 2
U gaat de isolatie vervangen voor een woning uit 1985. De RC waardes uit het rechtens verkregen niveau zijn vloer 1,3, gevel 1,3 en dak 1,3. De waardes van regel twee zijn hoger. Hierdoor is regel twee van toepassing. De vervangen isolatie dient dan minimaal vloer 2,6, gevel 1,4 en dak 2,1 te zijn.
Wat als er geen aanpassing is aan de isolatie, maar enkel een functie wijziging?
Als de uitwendige scheidingsconstructies (vloeren, gevels en daken) niet worden aangepast en er enkel sprake is van een functieverandering of een andere indeling van de plattegronden, dan hoef je niets te doen m.b.t. de RC waardes.
De eisen van de isolatiewaardes gaan alleen van kracht als er een bestaande isolatie wordt vervangen of vernieuwd. Zoals hierboven uitgelegd zijn de eisen afhankelijk van de definitie (ingrijpende) renovatie en het rechtens verkregen niveau.
Bestaande bouw RC waardes (van 1965 tot 2021)
In tabel 1.2 vind u een historische overzicht van alle isolatiewaardes tussen 1965 tot heden voor alle bouwwerken, met uitzondering van woonwagens en drijvende bouwwerken. Tabel 1.3 bevat een historische overzicht van de RC waarde van woonwagens en tabel 1.4 van drijvende bouwwerken.
Tabel 1.2: Historische overzicht isolatiewaardes
| Scheidingsconstructie | Bouwjaarklasse | Rc [m2·K/W] |
|---|---|---|
| Vloer boven kruipruimte of direct op ondergrond; onder maaiveld gelegen uitwendige scheidingsconstructies die de verwarmde binnenruimte scheiden van de grond of een AOR | Van 1965 tot 1975 | 0,17 |
| Van 1975 tot 1983 | 0,52 | |
| Van 1983 tot 1992 | 1,30 | |
| Van 1992 tot 2014 | 2,50 | |
| Van 2014 tot 2021 | 3,50 | |
| Vanaf 2021 | 3,70 | |
| Gevels | Van 1965 tot 1975 | 0,43 |
| Van 1975 tot 1988 | 1,30 | |
| Van 1988 tot 1992 | 2,00 | |
| Van 1992 tot 2014 | 2,50 | |
| Van 2014 tot 2015 | 3,50 | |
| Van 2015 tot 2021 | 4,50 | |
| Vanaf 2021 | 4,70 | |
| Daken en vloeren grenzend aan buitenlucht | Van 1965 tot 1975 | 0,86 |
| Van 1975 tot 1988 | 1,30 | |
| Van 1988 tot 1992 | 2,00 | |
| Van 1992 tot 2014 | 2,50 | |
| Van 2014 tot 2015 | 3,50 | |
| Van 2015 tot 2021 | 6,00 | |
| Vanaf 2021 | 6,30 |
Tabel 1.3 historische overzicht RC waardes woonwagens
| Scheidingsconstructie | Bouwjaarklasse | Rc [m2·K/W] |
|---|---|---|
| Vloeren | Van 1965 tot 1983 | 0,17 |
| Van 1983 tot 1992 | 1,30 | |
| Van 1992 tot 2014 | 2,00 | |
| Van 2014 tot 2021 | 2,50 | |
| Vanaf 2021 | 2,60 | |
| Gevels | Van 1965 tot 1983 | 0,19 |
| Van 1983 tot 1992 | 1,30 | |
| Van 1992 tot 2014 | 2,00 | |
| Van 2014 tot 2021 | 2,50 | |
| Vanaf 2021 | 2,60 | |
| Daken | Van 1965 tot 1983 | 0,22 |
| Van 1983 tot 1992 | 1,30 | |
| Van 1992 tot 2014 | 2,00 | |
| Van 2014 tot 2021 | 2,50 | |
| Vanaf 2021 | 2,60 |
Tabel 1.4 historische overzicht isolatiewaarde drijvende bouwwerken
| Scheidingsconstructie | Bouwjaarklasse | Rc [m2·K/W] | |
|---|---|---|---|
| Vloeren en gevels (grenzend aan water) | Van 1965 tot 1992 | 0,17 | |
| Van 1992 tot 2014 | 2,50 | ||
| Van 2014 tot 2018 | 3,50 | ||
| Van 2018 tot 2021 | Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie | 3,50 | |
| Overig (voor 2018) | 2,50 | ||
| Vanaf 2021 | Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie | 3,70 | |
| Overig (voor 2018) | 2,60 | ||
| Gevels niet grenzend aan water | Van 1965 tot 1983 | 0,43 | |
| Van 1983 tot 1988 | 1,30 | ||
| Van 1988 tot 1992 | 2,00 | ||
| Van 1992 tot 2014 | 2,50 | ||
| Van 2014 tot 2015 | 3,50 | ||
| Van 2015 tot 2018 | 4,50 | ||
| Van 2018 tot 2021 | Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie | 4,50 | |
| Overig (voor 2018) | 3,50 | ||
| Vanaf 2021 | Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie | 4,70 | |
| Overig (voor 2018) | 3,70 | ||
| Daken | Van 1965 tot 1983 | 0,35 | |
| Van 1983 tot 1988 | 1,30 | ||
| Van 1988 tot 1992 | 2,00 | ||
| Van 1992 tot 2014 | 2,50 | ||
| Van 2014 tot 2015 | 3,50 | ||
| Van 2015 tot 2018 | 6,00 | ||
| Van 2018 tot 2021 | Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie | 6,00 | |
| Overig (voor 2018) | 4,50 | ||
| Vanaf 2021 | Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie | 6,30 | |
| Overig (voor 2018) | 4,70 |
